6 Δεκεμβρίου 2023

Το Εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου που προστάτευσε το Θωρηκτό «Αβέρωφ» – Το μοναδικό πλοίο που έχει ναό στο κατάστρωμα

 

Είναι το μοναδικό πλοίο που έχει ναό στο κατάστρωμα. Δεν υπέστειλε ποτέ την ελληνική σημαία και δεν έχασε καμία μάχη.
 
Ο Αγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης των ναυτικών, διότι στον βίο του αναφέρονται θαύματα που έχουν σχέση με τη θάλασσα. Δεν είναι τυχαίο που στα πλοία, εμπορικά και πολεμικά, υπάρχει η εικόνα του. Στο θωρηκτό «Αβέρωφ» όμως βρίσκεται ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στον Αγιο Νικόλαο. Για κάποιους αυτό προστάτευσε το πλοίο και ήταν ο λόγος που δεν έχασε ούτε μία μάχη.
 
«Τα χριστιανικά αισθήματα της τότε ελληνικής κοινωνίας αλλά και οι προσωπικές πεποιθήσεις των αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού και όχι μόνο του Π. Κουντουριώτη φρόντισαν ώστε στο νέο εύδρομο του στόλου, το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ», να υπάρχει εκκλησία επί του καταστρώματος, παρότι δεν προβλεπόταν από τα αρχικά σχέδια του πλοίου, τα οποία προσαρμόστηκαν κατόπιν σχετικής επιθυμίας και παραγγελίας του Πολεμικού Ναυτικού» περιγράφει ο αρχιμανδρίτης Ιουστίνος Μαρμαρινός, συνταγματάρχης (ΣΙ) ιερέας ΓΕΝ.
 
Το εκκλησάκι έγινε στο σημείο που ήταν σχεδιασμένη η πυριταποθήκη. Πρόκειται για το μοναδικό πολεμικό πλοίο με ναό και μάλιστα πάντα υπηρετούσε ιερέας, ο οποίος ήταν ο τρίτος στην αρχαιότητα σε βαθμό.
 
«Η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου επέδρασε ουσιαστικά στην ψυχολογία του πληρώματος και συνετέλεσε στην επιτυχία της αποστολής του. Καθ’ όλη τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, επέβαινε του πλοίου στρατιωτικός ιερέας ως κανονικό μέλος του πληρώματος και λειτουργούσε Κυριακές και γιορτές». Στο παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου τελέσθηκαν και μυστήρια, όπως γάμοι και βαπτίσεις, ιδιαίτερα παιδιών ομογενών κατά τα ταξίδια του θωρηκτού στη βόρεια Αφρική.
 
Το σημάδι από τον Θεό
 
Ο Άγιος Νικόλαος πάντοτε προστάτευε το πλοίο, αναφέρουν μαρτυρίες. «Παραμονές της ναυμαχίας της Έλλης, ένας υποκελευστής καθάριζε το πλοίο με έναν κουβά. Μόλις τελείωσε, ξάπλωσε να κοιμηθεί και, όταν ξύπνησε, είδε συγκλονισμένος επάνω στον κουβά σχηματισμένο το πρόσωπο ενός Αγίου» περιγράφει ο κυβερνήτης του «Αβέρωφ» κ. Χαραλαμπόπουλος και συνεχίζει: «Η συγκίνηση όλων ήταν φανερή, κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει την εικόνα, ήταν πράγματι η μορφή ενός Αγίου. Συγκλονισμένοι, πήραν τον κουβά και πήγαν στον Κουντουριώτη, ο οποίος ήταν βαθιά θρησκευόμενος.
 
Με δάκρυα στα μάτια, ο κυβερνήτης είπε ότι αυτό είναι ένα σημάδι από τον Θεό ότι θα κερδίσουμε τη μάχη. Και, πράγματι, έτσι έγινε. Γι’ αυτό και ο Κουντουριώτης διέταξε μετά τη θριαμβευτική νίκη να γίνει λιτανεία. Στη συνέχεια, ο κουβάς τοποθετήθηκε στο εκκλησάκι. Ιερέας τότε ήταν ο Δάφνος, ο οποίος, όταν το 1915 έγινε Μητροπολίτης Σπάρτης, πήρε τον κουβά μαζί του.
 
Το 1937 ο βασιλεύς πήγε επίσκεψη στη Σπάρτη και, όταν ο Μητροπολίτης του εξήγησε την ιστορία, ο βασιλιάς του ζήτησε να επιστρέψει τον κουβά στο πλοίο, όπου και ανήκει. Σήμερα μπορεί όποιος θέλει να δει στο “Αβέρωφ” τον κουβά με τη μορφή του Αγίου». Αυτό ήταν ένα από τα θαύματα που καταγράφονται στο ημερολόγιο του πλοίου.
 
Το θαύμα της ασημένιας εικόνας
 
Άλλη μία μαρτυρία όμως φανερώνει ότι ακόμη μία νίκη οφείλεται στη δύναμη της πίστης. Το 1942 ο Άγγλος διοικητής, που ήταν υπεύθυνος για την περιοχή του Ινδικού Ωκεανού, κάλεσε τον κυβερνήτη του «Αβέρωφ» και του ζήτησε να συνοδεύσει 70 εμπορικά πλοία, λέγοντάς του μάλιστα πως, επειδή η απειλή είναι γνωστή, θα ήταν ικανοποιημένοι αν κατάφερναν να φτάσουν τα μισά εμπορικά στον προορισμό τους. Ο κυβερνήτης του πλοίου εξιστορεί: «Λόγω της ζέστης, για να δροσιστούν, έβγαζαν τα στρώματα και κοιμόντουσαν στο κατάστρωμα.
 
Ένα βράδυ ο Παπανικολόπουλος είχε βγάλει το στρώμα του στην πρύμνη και κοιμόταν.
Ξαφνικά, τον ξύπνησε ένας επαναλαμβανόμενος θόρυβος. Σηκώθηκε και είδε κάτι να ασημίζει μέσα στο νερό και να ακουμπάει στο πλοίο. Φώναξε στη γέφυρα να σταματήσουν και κατέβηκε ο ίδιος να δει τι ήταν αυτό που προκαλούσε τον θόρυβο. Εκείνο που αντίκρισε ήταν μια ασημένια εικόνα του Αγίου Νικολάου, η οποία με έναν ανεξήγητο τρόπο βρέθηκε στην θάλασσα και ακολουθούσε το πλοίο.
 
Όλο το πλήρωμα με βουρκωμένα μάτια έδειξε στον κυβερνήτη την εικόνα, ο οποίος αμέσως ζήτησε να γίνει λειτουργία και λιτανεία.
 
Ο Άγιος Νικόλαος ήταν στο πλευρό τους. Έκαναν 3.500 μίλια και δεν χάθηκε ούτε ένα εμπορικό!
 
Οι φωτογραφίες από ΕΔΩ

25 Οκτωβρίου 2023

Ελληνόκτητος στόλος: Πρώτος σε χωρητικότητα παγκοσμίως, 2ος σε αξία και με το 3ο μεγαλύτερο ναυπηγικό πρόγραμμα

Ο ελληνόκτητος στόλος είναι ο μεγαλύτερος παγκοσμίως όσον αφορά τη χωρητικότητα ο δεύτερος σε αξία ενώ έχει σε εξέλιξη το τρίτο μεγαλύτερο σε εξέλιξη ναυπηγικό πρόγραμμα με βάση τη χωρητικότητα σύμφωνα με τα βασικά ευρήματα της μελέτης του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), «Η Συμβολή της Ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία. Προοπτικές και Προκλήσεις». Η εκπόνηση της μελέτης χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. 
 
Πιο συγκεκριμένα:
 
1. Με βάση τη χωρητικότητα είναι πρώτος στον κόσμο με 393 εκατομμύρια DWT. Ακολουθούν η Κίνα με 302 εκατομμύρια, η Ιαπωνία με 237,7 η Σιγκαπούρη με 140,8 εκατομμύρια ενώ την 5άδα συμπληρώνει η Κορέα με 97,1 εκατομμύρια dwt.
 
2. Με βάση την αξία του είναι δεύτερος παγκοσμίως με 163 δισεκατομμύρια δολάρια. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Κίνα με 179,7 δισεκατομμύρια. Μετά την Ελλάδα στην τρίτη θέση είναι η Ιαπωνία με 155,8 δισεκατομμύρια, οι ΗΠΑ με 129,1 δισεκατομμύρια και η Νορβηγία με 73,7 δισεκατομμύρια.
 
Μέση ηλικία ελληνόκτητου στόλου: 9,99 έτη (στοιχεία Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών) 
 
• Χαμηλότερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο (10,28 έτη) 
• Υψηλή αξιοπιστία και ανταγωνιστικότητα 
• Ευνοϊκότερες συνθήκες για την αντιμετώπιση των θεσμικών προκλήσεων της επόμενης περιόδου (π.χ. ανθρακικό αποτύπωμα)
 
3. Όσον αφορά το ναυπηγικό πρόγραμμα η ελληνόκτητη ναυτιλία είναι τρίτη με 20 εκατομμύρια gross tonnage. Πρώτη θέση είναι η Κίνα με 34,1 εκατομμύρια και στη δεύτερη θέση η Ιαπωνία με 28,9 εκατομμύρια. Την 5άδα συμπληρώνουν η Ταϊβάν ε 12,5 εκατομμύρια και η Ν. Κορέα με 11,4 εκατομμύρια. 
 
4. Η ελληνόκτητη ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της μεταφοράς αναγκαίων αγαθών, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), αντιπροσωπεύει (σε όρους dwt): 
 
■ 31,27% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων
■ 25,32% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου
■ 22,65% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG)
■ 15,79% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και προϊόντων πετρελαίου
■ 11,46% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς υγραερίου (LPG)
■ 8,92% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων 
 

10 Οκτωβρίου 2023

Στον στόλο του Πολεμικού Ναυτικού και επίσημα το νέο πλοίο «Περσέας»

Στην τελετή παράδοσης του πλοίου γενικής υποστήριξης (ΠΓΥ) «ΠΕΡΣΕΑΣ» στο Πολεμικό Ναυτικό παρευρέθηκε σήμερα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας.
 
Τον υπουργό συνόδευαν ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ) αντιναύαρχος Ιωάννης Δρυμούσης ΠΝ.
 
Σύμφωνα με πληροφορίες το «ΠΕΡΣΕΑΣ» διαθέτει, μεταξύ άλλων, υβριδική προωστήρια εγκατάσταση, ηλεκτροπρόωση με ελάχιστη ακουστική υπογραφή που του επιτρέπει να πλέει δίχως να γίνεται αντιληπτό, υπερπλεονάζουσα ηλεκτρική ισχύ 11MW (ικανή να τροφοδοτήσει ένα μεσαίου μεγέθους νησί), μέγιστη ταχύτητα 17 κόμβων, δυνατότητα μεταφοράς και παράδοσης εν πλω καυσίμου F-76 περίπου 3.000 κυβ. μέτρων, ελικοδρόμιο στο οποίο μπορούν να προσνηωθούν όλα τα ελικόπτερα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και διαθέτει επιπλέον πλήρη εξοπλισμό για σεισμικές και γεωφυσικές ερευνητικές αποστολές.
 
«Ο ρόλος του “Περσέα” ως πλοίο γενικής υποστήριξης είναι απολύτως καθοριστικός για την επιχειρησιακή σχεδίαση και την επιχειρησιακή δυνατότητα του Στόλου», τόνισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στην τελετή υπογραφής της παράδοσης του πλοίου γενικής υποστήριξης «Περσέας» στη δύναμη του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του ναυστάθμου Σαλαμίνας.
 
«Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και μεγάλη χαρά σήμερα που παρίσταμαι στην τελετή υπογραφής της παράδοσης του Πλοίου Γενικής Υποστήριξης “Περσέας” στη δύναμη του Πολεμικού μας Ναυτικού».
 
Αναφερόμενος, δε, στην επίθεση που δέχθηκε ο Ισραήλ, ξεκαθάρισε ότι «η τρομοκρατία είναι πάντοτε αρχή δεινών και όποιος θεωρεί ότι με την τρομοκρατία και την άσκησή της θα λύσει προβλήματα και θα δημιουργήσει ένα καλύτερο μέλλον, σφάλλει βαρύτατα».
 
Στην τελετή παρέστησαν, επίσης, ο βουλευτής επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας και επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος ε.α. Ευάγγελος Αποστολάκης, ο αρχηγός Στόλου αντιναύαρχος Δημήτριος Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ, ο διοικητής Διοίκησης Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού αντιναύαρχος (Μ) Χαρίλαος Παπαδημητρίου ΠΝ, ο υπαρχηγός Στόλου υποναύαρχος Λουκάς Τσαρμακλής ΠΝ, ο διευθυντής Γενικού Επιτελείου Ναυτικού/Διεύθυνση Εξοπλισμών υποναύαρχος (Μ) Χρήστος Σκεπαρνάκος ΠΝ, ο διοικητής του ναυστάθμου Σαλαμίνας αρχιπλοίαρχος (Μ) Πάνος Κασαπάκης ΠΝ, άλλα στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού, όπως και ανώτατοι και ανώτεροι αξιωματικοί ε.α.
 

2 Οκτωβρίου 2023

Φώτα Διοσκούρων; Φωτιές Αγίου Έλμου ή Τελώνια στα κατάρτια των πλοίων; (Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου)

 
Θα πλεύσουμε στα κύματα του μύθου και της ιστορίας και θα γνωρίσουμε τις μαγικές δέσμες φωτός που έκαναν την εμφάνισή τους ξαφνικά στα κατάρτια των πλοίων. Αυτές που στην αρχαιότητα ονόμαζαν φως των Διοσκούρων, αργότερα Ελένη ή Ουρανίες, φωτιές του Αγίου Έλμου ή τελώνια. Θα δούμε σε ποιες άλλες χώρες έχουν εμφανιστεί αλλά και πως εξηγείται αυτό το περίεργο φαινόμενο. 
 
Επιβιβαστείτε φίλες και φίλοι για ένα περιπετειώδες ταξίδι στη ναυτική ιστορία. Διαβάστε σχετικό άρθρο της Κρίστυ Ε. Ιωαννίδου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ναυτική Ελλάς», τ. 975, σ.70 ΙΑΝ. 2015, έκδοση της Ενώσεως Αποστράτων Αξιωματικών Ναυτικού (Ε.Α.Α.Ν.), εποπτευόμενο από ΥΕΘΑ μέσω ΓΕΝ. Δείτε το στο Περί Αλός https://perialos.blogspot.com/2015/03/blog-post.html

24 Σεπτεμβρίου 2023

Μια θέση κέρδισε η Ελλάδα στο top 10 των μεγαλύτερων ναυτιλιακών κέντρων του κόσμο

Στην όγδοη θέση των 10 μεγαλύτερων ναυτιλιακών κέντρων στον κόσμο η περιοχή Αθήνα-Πειραιάς
 
Γράφει ο Αντώνης Τσιμπλάκης • atsmplakis@naftemporiki.gr
 
Ο ελληνικός εφοπλισμός διατηρεί την Αθήνα- Πειραιά σταθερά μέσα στα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κέντρα στον κόσμο. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του δείκτη Xinhua-Baltic, η Σιγκαπούρη και το 2023 διατηρεί σταθερά τον τίτλο του μεγαλύτερου ναυτιλιακού κέντρου στον κόσμο, αλλά Αθήνα και Πειραιάς, περιοχή από την οποία γίνεται η διαχείριση του μεγαλύτερου στόλου στον κόσμο, κέρδισε μια θέση σε σχέση με πέρσι, και αναρριχήθηκε στην όγδοη θέση του τοπ 10, των μεγαλύτερων ναυτιλιακών κέντρων στον κόσμο.
 
Τα 5.500 πλοία του μεγαλύτερου ναυτιλιακού έθνους στον κόσμο υποστηρίζονται από περισσότερα από 1.000 γραφεία στις περιοχές Αθήνας – Πειραιά, όπως αναφέρει η ανάλυση.
 
Στην βαθμολογία που δίνει ο δείκτης Xinhua-Baltic, προσμετράτε κατά 20% η λιμενική λειτουργία, κατά 50%, τα ναυτιλιακά γραφεία και οι υπηρεσίες προς τη ναυτιλία, και κατά 20% το επιχειρηματικό περιβάλλον. 
 
Ποια κέντρα είναι πάνω από το ελληνικό
 
Σε αυτό το πλαίσιο η Σιγκαπούρη παραμένει σταθερά πρώτη εδώ και μια δεκαετία, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια το Λονδίνο, που αποτελεί την παγκόσμια πρωτεύουσα του ναυτιλιακού arbitration και των υπηρεσιών. Σταθερά στην τρίτη θέση η Σαγκάη, η ναυτιλιακή πρωτεύουσα της Κίνας, ενώ ακολουθούν το Χονγκ Κονγκ και το Ντουμπάι στην πέμπτη θέση.
 
Το πρώτο και τρίτο σε κίνηση λιμάνια στην Ευρώπη, το Ρότερνταμ και το Αμβούργο είναι στην έκτη και έβδομη θέση, ενώ στην όγδοη θέση η Αθήνα/Πειραιάς στη θέση που βρισκόταν η Νέα Υόρκη έναν χρόνο πριν. Την δεκάδα κλείνουν το Ningbo – Zhoushan και η Νέα Υόρκη στις ΗΠΑ. 
 
Ναυτεμπορική

6 Ιουλίου 2023

Καθορίσθηκαν τα ονόματα των τεσσάρων Παράκτιων Περιπολικών τύπου «Island» που προμηθεύτηκε το ΠΝ

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το Πολεμικό Ναυτικό, την Τρίτη 04 Ιουλίου 2023 κατέπλευσαν στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας ρυμουλκούμενα από τον εμπορικό λιμένα Κερατσινίου, τα δύο εκ των τεσσάρων, υπό πρόσκτηση Παράκτιων Περιπολικών (ΠΠ), τύπου «Island».
 
Σύμφωνα με την απόφαση υπ’ αριθμόν 69, της 24ης συνεδρίασης της ολομέλειας του Ανωτάτου Ναυτικού Συμβουλίου (ΑΝΣ) την Δευτέρα 03 Ιουλίου 2023, καθορίσθηκαν τα ονόματα των τεσσάρων Παράκτιων Περιπολικών τύπου «Island», τα οποία πρόκειται να ενταχθούν στο Πολεμικό Ναυτικό, ως ακολούθως:
 
Νο1: P197 – ΥΠΟΚΕΛΕΥΣΤΗΣ Β΄ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Νο2: P198 – ΥΠΟΚΕΛΕΥΣΤΗΣ Α΄ ΓΑΛΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Νο3: P288 – ΥΠΟΚΕΛΕΥΣΤΗΣ Β΄ ΛΙΑΣΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
Νο4: P289 – ΑΡΧΙΚΕΛΕΥΣΤΗΣ ΓΙΑΛΟΨΟΣ ΕΚΤΟΡΑΣ
 
Ήρωες πεσόντες του ΠΝ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
 
Ο Υποκελευστής Β΄ (Μηχανικός) Μαντούβαλος Ιωάννης του Μιχαήλ (93750), γεννήθηκε στους Άνω Μπουλαριούς Λακωνίας το 1913. Απωλέσθηκε στις 15 Αυγούστου 1940 κατά τον τορπιλισμό και βύθιση του Ευδρόμου (Ε/Δ) ΕΛΛΗ στο λιμάνι της Τήνου από το Ιταλικό Υποβρύχιο (Υ/Β) DELPHINO. Κατά την προσβολή της τορπίλης ο συγκεκριμένος μαζί με 3 Ναύτες θερμαστές εκτελούσαν φυλακή / βάρδια στο Λεβητοστάσιο το οποίο επλήγη άμεσα.
 
Διαμελίστηκε και φονεύτηκε ακαριαία, δηλώθηκε εξαφανισθείς και δύναται να θεωρηθεί χρονικά, ο πρώτος νεκρός του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τιμήθηκε με το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων (Β.Δ.16.09.47) «διότι υπηρετών εις το Βασιλικό Ναυτικό κατά τον λήξαντα πόλεμο, απωλέσθην εν διατεταγμένη υπηρεσία». 
 
Ο Υποκελευστής Β’ (Πυροβολητής) Λιάσκος Αντώνιος του Γεωργίου (43894), γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916. Απωλέσθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1943, όταν το Αντιτορπιλικό (Α/Τ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ, υπέστη επιδρομή της Γερμανικής Αεροπορίας και βυθίσθηκε στο λιμάνι της Λέρου Δωδεκανήσου. Ως Υποκελευστής Β΄ και μέλος του πληρώματος του Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ, επέδειξε ιδιαίτερες ικανότητες ως Πυροβολητής πετυχαίνοντας μεγάλη φθορά στο εχθρικό Ιταλικό Α/Τ «CASTORE» καθώς την πιο κρίσιμη στιγμή της συμπλοκής είχε την ετοιμότητα να αποσυνδέσει το πυροβόλο του από τον κατευθυντήρα και να βάλλει κατά αυτού με βολές που το συνέτριψαν θέτοντάς το εκτός μάχης.
 
Τιμήθηκε με το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων (Β.Δ. 4.08.43) «δια την εξαιρετική δράση που επέδειξε επί του Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ κατά τη νύκτα της 1/6/43 επιτυχόντας την βύθιση εχθρικών σκαφών και αποσπάσαντες τα συγχαρητήρια των προϊσταμένων Ελληνικών και Αγγλικών Αρχών». Προήχθη επ’ ανδραγαθία κατ’ απόλυτον εκλογή (Β.Δ 5.08.43) σε Υποκελευστή Α΄ «διότι ως Αρχηγός ων του Πυροβόλου Γ΄ του Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ εξ ιδίας πρωτοβουλίας άνοιξε πυρ κατ΄εχθρικού Ιταλικού Αντιτορπιλικού «CASTORE», σημειώσας δύο επιτυχείς βολές και εξαναγκάσας τούτο ως ακινητήση». 
 
Προήχθη επ΄ ανδραγαθία (Β.Δ. 7.10.43) σε Κελευστή «φονευθείς κατά την εξ’ εχθρικής ενέργειας απώλειας του Α/Τ «Β.ΟΛΓΑ» στις 26/09/43». Τιμήθηκε με Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξης (Β.Δ. 15.10.43) «δια τον ηρωισμό, αυτοθυσία και ανδρεία που επέδειξε καθ’ όλο το διάστημα του πολέμου, φονευθείς ενδόξως κατά την βύθιση του Α/Τ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ γενομένη την 26/9/43 εν όρμο Λέρου, υπό Γερμανικών Αεροσκαφών»
 
Ο Υποκελευστής Α΄ (Αρμενιστής) Γαλάνης Γεώργιος του Στυλιανού (10839), γεννήθηκε στο Πλωμάρι Λέσβου το 1915. Απωλέσθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1943, όταν το Αντιτορπιλικό (Α/Τ) ΑΔΡΙΑΣ, ευρισκόμενο σε επιχειρήσεις στην περιοχή των Δωδεκανήσων κοντά στην Κάλυμνο, προσέκρουσε σε νάρκη και από την έκρηξη αποκόπηκε η πλώρη του. Ως Υποκελευστής Α΄ και μέλος του πληρώματος του Α/Τ ΑΔΡΙΑΣ, επέδειξε αυτοθυσία κατά τις συμπλοκές με εχθρικές Τορπιλακάτους, ενώ ήταν και ο αρχαιότερος νεκρός Υπαξιωματικός του πλοίου κατά την φονική πρόσκρουση του πλοίου.
 
Τιμήθηκε με το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων (Β.Δ. 5.10.43) «δια την εξαιρετική διαγωγή και τον ηρωισμό που επέδειξε κατά την συμπλοκή του Α/Τ «ΑΔΡΙΑΣ» μετά εχθρικών τορπιλακάτων τη νύκτα της 20-21/07/1942». Προήχθη επ΄ ανδραγαθία (Β.Δ. 4.12.43) σε Αρχικελευστή «φονευθείς κατά την έκρηξη την επισυμβάσαν εκ προσκρούσεως του Α/Τ ΑΔΡΙΑΣ επί νάρκης την 21/10/1943». 
 
Πεσών στα Ίμια (1996)
 
Ο Αρχικελευστής (ΗΝ/ΑΥ) Γιαλοψός Έκτορας του Βασιλείου (ΑΜ Υ-1581) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Κατετάγη στην ΣΜΥΝ ως Δόκιμος Υπαξιωματικός στις 9/9/1985. Ονομάστηκε Δόκιμος Κελευστής στις 11/7/86, Κελευστής στις 9/9/88, Επικελευστής στις 26/9/90 και Αρχικελευστής στις 26/9/93. Έλαβε Πτυχίο Συντηρητή Ελικοπτέρου Α/Υ ΑΝ AQS-13B και Χειριστή Συσκευών Ε/Π στις 20/3/95.
 
Ο Έκτορας Γιαλοψός ήταν μέλος του τριμελούς πληρώματος του Ε/Π 212 Agusta Bell, που κατέπεσε κατά τα γεγονότα των Ιμίων στις 31 Ιανουαρίου 1996. Προήχθη στον Βαθμό του Ανθυπασπιστή 188020(Ν.1911/90 παρ 2 άρθρου 22 σε συνδυασμό με άρθρο 7 του ΝΔ 445/74) «καθώς απώλεσε την ζωή του κατά την πτώση του Ελικοπτέρου στη θαλάσσια περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου». Προήχθη στον Βαθμό του Πλοιάρχου (ΦΕΚ 514/07-07-02009) «καθώς απώλεσε την ζωή του σε εκτέλεση υπηρεσίας που συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο και προδήλως και αναμφισβήτητα λόγω αυτού».
 

1 Ιουλίου 2023

Πολεμικό Ναυτικό: Πλόες Τριήρους «ΟΛΥΜΠΙΑΣ» για το Κοινό Έτους 2023

Δηλώστε συμμετοχή για να ταξιδέψετε πίσω στο χρόνο και να βιώσετε τη μοναδική εμπειρία κωπηλασίας από τη θέση του ερέτη, μιας αρχαίας Αθηναϊκής Τριήρους, στα νερά του Σαρωνικού.
 
Το Πολεμικό Ναυτικό είναι έτοιμο να υποδεχτεί άντρες και γυναίκες άνω των 18 ετών στο πλαίσιο υλοποίησης τριών (3) προγραμματισμένων πλόων της Τριήρους «ΟΛΥΜΠΙΑΣ» τον ερχόμενο Ιούλιο.
 
Οι καθορισμένες ημερομηνίες για τους πλόες της Τριήρους είναι οι παρακάτω:
 
Κυριακή 09 Ιουλίου 2023: 09:00 – 11:00
Κυριακή 16 Ιουλίου 2023: 09:00 – 11:00
Κυριακή 23 Ιουλίου 2023: 09:00 – 11:00
 
Το κόστος συμμετοχής για κάθε συμμετέχοντα ανέρχεται στα πέντε (5) ευρώ.
 
Περισσότερες πληροφορίες, όσον αφορά στη διαδικασία κράτησης θέσης, τις απαραίτητες οδηγίες ασφαλείας και την σχετική υπεύθυνη δήλωση, οι ενδιαφερόμενοι-ες μπορούν να απευθύνονται στην ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
 

1 Ιουνίου 2023

Το πασαπόρτι

Γράφει ο Ιωάννης Μ. Μιχαλακόπουλος 

Ο Μιχαλάκης μεγάλωσε στον Άγιο Σέργιο Αμμοχώστου, ακούγοντας από τη γιαγιά του, τη Χρυσταλλού, φρικιαστικές διηγήσεις για την εισβολή των Οθωμανών στο νησί το 1570. Οι σφαγές των αμάχων και οι άγριες λεηλασίες, που συνέβησαν περίπου δύο αιώνες πριν αυτός γεννηθεί, του σκοτείνιαζαν τη σκέψη. Συνάμα, η αβάσταχτη ζωή του ραγιά στοίχειωνε τα όνειρα τού ρωμαλέου νεαρού ξυλουργού από τα Βαρώσια.
 
Το καλοκαίρι του 1821, όταν ξέσπασε πάλι το τρανό κακό στην Κύπρο, δεν άντεξε άλλο. Με τη βοήθεια δυο φίλων του Αρμένηδων μπήκε σε ένα ρούσικο σιτοκάραβο και σάλπαρε για την Ελλάδα, ώστε να πολεμήσει από εκεί τον Αγαρηνό. 
 
Έτσι, ο Μιχαήλ (Μικές) Κυπραίος έφτασε στα Ψαρά τον Οκτώβριο κι έπιασε αμέσως δουλειά στον ταρσανά του λιμανιού. Οι παλιοί καραβομαραγκοί εκτίμησαν την ευστροφία και τη σωματική του δύναμη. Γρήγορα τον έστειλαν πίσω από το μόλο, στο «κρυφό» καρνάγιο του Μαστραποστόλη, όπου έφερναν κάποια ξοφλημένα ιστιοφόρα και τα μετέτρεπαν σε… πυρπολικά. Τα καλαφατίσματα και τα πετσώματα τον ενθουσίασαν. Η σκληρή εργασία πάνω σε αυτό το καινούργιο θαλάσσιο «όπλο», έδωσε άλλο νόημα στη ζωή του. Τα βράδια κοιμόταν ελάχιστες ώρες, ενώ κατηφόριζε αξημέρωτα με το σκεπάρνι και τη ματσόλα του, για να βοηθήσει στα τρυπήματα που έπρεπε να γίνουν στο κατάστρωμα∙ εκεί όπου θα στοιβαζόταν μετά η μπαρούτη, μαζί με τα φρύγανα και το κατράμι. 
 
Πέρναγαν οι βδομάδες και οι μήνες, αλλά κάτι ανεκπλήρωτο εξακολουθούσε να καίει την καρδιά του Μιχάλη. Δεν μπορούσε να ησυχάσει, συμμετέχοντας μόνο στη διαμόρφωση του «ηφαιστείου πλοίου». Ήθελε να μπει ο ίδιος στο πλήρωμα που θα κόλλαγε το επόμενο μπουρλότο σε κάποιο βατσέλο του εχθρού, φρεγάδα, κορβέτα ή ντελίνι! 
 
Ο καπετάν-Κωνσταντής, ο βραχύσωμος αρχιπυρπολητής με το αστραποβόλο βλέμμα, τον επέλεξε χωρίς δεύτερη σκέψη. Η άνοιξη τέλειωνε και το αίμα των Ρωμιών κόχλαζε για εκδίκηση ύστερα από το μακέλεμα των γυναικόπαιδων στη μυροβόλο Χιο, εκείνον τον Απρίλη. Ο χρόνος πίεζε ασφυκτικά! Οι Τούρκοι έπρεπε να πάθουν γρήγορα ένα μεγάλο τράκο στο Αιγαίο. 
 
Αρκετά μίλια μακρύτερα οι νησιώτες κομαντάντηδες είχαν ήδη αποφασίσει να επιτεθούν την πρώτη βδομάδα του Θεριστή. Εκεί, προς το τέλος του Ραμαζανιού, οι Έλληνες θα χτυπούσαν αιφνιδιαστικά στην καρδιά του εχθρικού στόλου που είχε αγκυροβολήσει έξω από τη Χώρα της πληγωμένης Μαστιχομάνας. Στα Ψαρά, σαν έφτασε το μαντάτο πως ντόπιο μπουρλότο θα εκτελούσε αυτή την αποστολή «θανάτου», χάρηκε όλος ο κόσμος. Έξω από το κρασοπουλειό του Σιδέρη στήθηκε σωστό πανηγύρι! Την άλλη μέρα βέβαια, ήταν όλα πανέτοιμα και οι παράτολμοι συντροφοναύτες, αφού προσευχήθηκαν και μετάλαβαν στην εκκλησιά τ’ Αη-Νικόλα, πιάσαν τα πόστα τους στο παλιό ιστιοφόρο. 
 
Σάλπαραν με συνοδεία ένα υδραίικο μπρίκι προς το μπογάζι της βόρειας Χίου. Νύχτα αφέγγαρη τους βρήκε κρυμμένους στα περάσματα των Οινουσών, με το ευνοϊκό μαϊστράλι να έχει κοπάσει. Σκοτάδι πίσσα απλωνόταν παντού και το τσούρμο είχε αρχίσει να απελπίζεται από την άπνοια. Μόνον ο βλοσυρός τιμονιέρης, ο Καραβόγιαννος με τ’ όνομα, έδειχνε να μην ανησυχεί καθόλου. 
 
«Μπονάτσα αναθεματισμένη… Λες κι ο Θεός βάλθηκε να σώσει τους πασάδες!», μουρμούρισε το παλληκάρι από την Αμμόχωστο προς τον λιγομίλητο πηδαλιούχο. 
 
«Μη χάνεις την πίστη σου, Μικέ! Μη χαμπαριάζεις! Γρήγορα θα γυρίσει το μελτέμι. Πάντα έτσι γίνεται σε τούτα τα νερά…», είπε ο Γιάννος, σαν να προσπαθούσε μέσα του κάτι να ξορκίσει…
 
Το βοριαδάκι φύσηξε και σε λίγο αχνοφάνηκε η φωταγωγημένη αρμάδα. Ήταν το τελευταίο βράδυ πριν από το Μπαϊράμι και οι Τούρκοι ξεφάντωναν με ζουρνάδες, νταούλια, κρέατα και σερμπέτια. Το σχέδιο που είχε κατά νου ο Κωσταντής, ήταν να μπει μουλωχτά ανάμεσα στα εχθρικά πλοία και να φτάσει ως τη Ναυαρχίδα τους, την Καπιτάνα. Σε αυτήν θα είχαν μαζευτεί οι σερασκέρηδες του Οθωμανικού Στόλου, για να γλεντήσουν με την ψυχή τους. Εκεί θα κόλλαγε το μπουρλότο! 
 
Έτσι, το «ηφαίστειο πλοίο» γλίστρησε δίπλα στις φρεγάδες, ώσπου αντίκρισε την πελώρια, ολόλαμπρη Καπιτάνα. Ο πλοίαρχος Κωσταντής με κοφτές κουβέντες λέει στους μαρινάρους να ρίξουν τη σκαμπαβία στη θάλασσα και να έχουν τους γάντζους στα χέρια τους… 
 
«Για κοιτάτε δω! Αν δεν σιγουράρουμε καλά το μπουρλότο πάνω στην Καπιτάνα, κανείς δεν κατεβαίνει στη βάρκα». 
 
Η τελική επίθεση έχει αρχίσει. Με μιαν ακόμα αποφασιστική μανούβρα, ο Καραβόγιαννος ισιώνει το τιμόνι και χώνει το μπαστούνι της πλώρης του πυρπολικού μέσα σε μιαν ολάνοιχτη μπουκαπόρτα της Ναυαρχίδας! Οι μαρινάροι εκσφενδονίζουν τους γάντζους και τους τεζάρουν στα παραπέτα και στ’ άλμπουρα της Καπιτάνας! Ξαφνικά, οι νταουλιέρηδες σταματάνε και η φρουρά των Τούρκων αρχίζει να πυροβολεί προς το μπουρλότο. 
 
«Στη σκαμπαβία!», βρυχάται ο πλοίαρχος και το ηρωικό τσούρμο ορμάει από τις ανεμόσκαλες στη λέμβο της σωτηρίας. Τελευταίος φεύγει ο καπετάν- Κωσταντής μαζί με τον Μιχάλη ο οποίος -έχοντας το ρόλο του πυροδότη- κρατά στο χέρι του το δαυλό κι ανάβει τα φιτίλια! Φλόγες τυλίγουν μονομιάς το πυρπολικό. Οι συντροφοναύτες κωπηλατούν με όλη τους τη δύναμη για να απομακρυνθούν, μα η σκαμπαβία δεν ξεκολλάει από το μπουρλότο. Η καρένα της έχει μπλεχτεί με κάτι λιανόσκοινα που δεν την αφήνουν να κουνηθεί. Τα βόλια πέφτουν πλέον σα χαλάζι! Τότε, αρπάζει ο Μικές έναν μπαλτά που ήταν αφημένος στα πόδια του, κοπανάει με λύσσα τους ξεφτισμένους κάλους και τους κόβει! Η βάρκα γρήγορα απομακρύνεται. Φωτιά απλώνεται σε όλη την Καπιτάνα, μέχρι την πυριτιδαποθήκη… Μια φοβερή έκρηξη κάνει τη νύχτα μέρα. Αγάδες, μπέηδες και εκατοντάδες δύσμοιροι ναύτες χάνονται στο τριζοβόλημα του μπαρουτιού και της θάλασσας… 
 
Τα επόμενα χρόνια, ο Μιχαήλ Κυπραίος ακολούθησε τα ψαριανά πανιά από τη Σάμο και την Τένεδο μέχρι την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ υπήρξαν φορές που γλίστρησε την τελευταία στιγμή -ανεξήγητα πώς- μέσ’ από τ’ αλμυρό σφιχταγκάλιασμα του Χάρου. 
 
Μετά τον Αγώνα βρέθηκε στ’ Ανάπλι μαζί με κάτι συντοπίτες του. Είχε όμως έντονη την επιθυμία να πατήσει και πάλι τα χώματα της Κύπρου, οπότε ακολούθησε χωρίς δισταγμούς τη ρότα της επιστροφής. Καθώς πλησίαζε στο λιμάνι της Λάρνακας, έσφιξε ασυναίσθητα στα χέρια του το μοναδικό «παράσημο» που έλαβε από το γκουβέρνο της καινούργιας Ελλάδας. Ήταν το διαβατήριο, το πασαπόρτι του! Ατενίζοντας τα σύννεφα που στεφάνωναν το Σταυροβούνι, σκέφτηκε για μια στιγμή πως σύντομα –πολύ σύντομα!- θα ελευθερωνόταν και η δικιά του, ιδιαίτερη πατρίδα από τους κατακτητές…
 

26 Απριλίου 2023

Άρης (βρίκιο). Πολεμικό πλοίο κατά την Επανάσταση 1821.

Το βρίκιον Άρης (γνωστό και ως Αθηνά κατά την περίοδο 1829–1879) θεωρείται ένα από τα ενδοξότερα πλοία του ελληνικού ναυτικού στον αγώνα της ανεξαρτησίας της Ελλάδος, ήταν ιδιοκτησίας Αναστασίου Τσαμαδού. 
 
Ναυπηγήθηκε στη Βενετία το1807 κατόπιν παραγγελίας του Αναστασίου Τσαμαδού και πήρε το όνομα του μυθικού θεού του πολέμου Άρη.
 
Το Μάρτιο του 1821, εν όψη του αγώνα της ανεξαρτησίας της Ελλάδος, εξοπλίστηκε και στη συνέχεια εντάχθηκε στο στόλο της Ύδρας. Έλαβε μέρος σε πολλές ναυμαχίες, αλλά δοξάστηκε στις 8 Μαΐου [Π.Η. 26 Απριλίου] 1825, λίγο πριν την Πτώση της Σφακτηρίας, με τη διάσπαση κατά την πολιορκία του νησιού, όπου πέρασε με επιτυχία ανάμεσα από τον κλοιό των Αιγυπτιακών πλοίων του Ιμπραήμ στην Σφακτηρία διαφεύγοντας σώο από τον κόλπο του Ναυαρίνου μετά από πολύωρη μάχη. 
 
Στις 5 Μαΐου(Π.Η.) του 1821 το βρίκιο «Άρης» βρέθηκε στον Παγασητικό και βοήθησε στο να επισπευθεί το αναφερόμενο ως κίνημα της Νοτιοανατολικής Θεσσαλίας, στη συνέχεια πήγε για περιπολία στα στενά μεταξύ Χίου και Ψαρών ως μέλος της μοίρας της Ύδρας μαζί με τη μοίρα των Σπετσών. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του πλοίου περίμεναν την άφιξη μιας ισχυρής μοίρας του τουρκικού στόλου αποτελούμενη από οκτώ πλοία. Τελικά, εντοπίστηκε ένα τούρκικο δίκροτο της εμπροσθοφυλακής της, το οποίο βρήκε καταφύγιο στην Ερεσό, εκεί, στις 27 Μαΐου(Π.Η.) πήρε μέρος στην αποστολή για την πυρπόληση του τουρκικού δικρότου, την οποία πραγματοποίησε με επιτυχία ο Δημήτριος Παπανικολής. 
 
Το βρίκιο «Άρης» ήταν σε αποστολή μεταφοράς πολεμικού υλικού με προορισμό την Πάτρα όταν διερχόμενο από το Νεόκαστρο (ή την σημερινή Πύλο) στις 19 Απριλίου (Π.Η.) του 1825 ο κυβερνήτης του Aναστάσιος Tσαμαδός αυτεπαγγέλτως στάθμευσε και ζήτησε άδεια από τον Υπουργό Πολέμου της Κυβέρνησης να παραμείνει και να εφοδιάσει την άμυνα του λιμανιού λόγω του ότι ο Ιμπραήμ Πασάς ετοίμαζε εκεί απόβαση. 
 
Έτσι και έγινε, μετά από συμβούλιο που διεξήχθη τελικά στο πλοίο «Άρης» υπό του υπουργού Πολέμου Αναγνωσταρά, όπου αποφασίστηκε να ενισχυθεί η άμυνα του νησιού με 500 ακόμα άνδρες και ναυτικούς, καθώς και να ζητήσουν επιπλέον ενισχύσεις. Στις 22 Απριλίου (Π.Η.) ο ελληνικός στόλος βρέθηκε εμπρός στο Νεόκαστρο, ενώ ο εχθρικός γύρω στις Οινούσες. Ο Ανδρέας Μιαούλης αφού συσκέφθηκε με τον Τσαμαδό, παρατάχθηκε για μάχη, αλλά όλη η μέρα πέρασε με ακροβολισμούς, ομοίως, και οι επόμενες δύο επιθέσεις του ελληνικού στόλου δεν κατάφεραν να παρασύρουν τον εχθρικό στόλο σε κάποια ναυμαχία. Κύριος στόχος του Ιμπραήμ ήταν η Σφακτηρία. 
 
Σύμφωνα με το σχέδιό του η πρώτη μοίρα, που αποτελείτο από 3 φρεγάτες, 4 κορβέττες και 39 άλλα μικρότερα πλοία, διατάχθηκε να εισδύσει στον κόλπο να βομβαρδίσει το νησί και να καλύψει την απόβαση. Η δεύτερη μοίρα, που αποτελείτο από τα μεγαλύτερα πλοία, θα ορμούσε εναντίον του ελληνικού στόλου που λοξοδρομούσε κάτω από το νησί Πρώτη. Συγχρόνως τα αιγυπτιακά στρατεύματα της ξηράς θα επιτίθεντο εναντίον του Παλαιοκάστρου. 
 
Την νύχτα της 25ης Απριλίου (Π.Η.) προς την 26η Απριλίου (Π.Η.) ο Aιγυπτιακός Στόλος, έχοντας πλέον ευνοϊκό άμενο, εισέπλευσε στον όρμο του Nαυαρίνου συνοδεύοντας αποβατικό σώμα τριών χιλιάδων ανδρών για να καταλάβει τον όρμο και το φρούριό του. O εχθρός αρχικά κατέλαβε τη Σφακτηρία φονεύοντας 350 από τους 800 υπερασπιστές της, μεταξύ των οποίων ήταν ο αρχηγός των Ελλήνων στη μάχη Αναγνωσταράς, ο φιλέλληνας Ιταλός κόμης Σαντόρε ντι Σανταρόζα και ο κυβερνήτης του βρικίου «Άρης», πλοίαρχος Aναστάσιος Tσαμαδός που βρισκόταν στην ξηρά στο πλευρό των αμυνομένων Ελλήνων μαζί με 200 περίπου αξιωματικούς και ναυτικούς που εγκατέλειψαν και αυτοί τις λέμβους τους για να βοηθήσουν στη μάχη. 
 
Tο γεγονός ότι όχι μόνο αυτός αλλά και ο κυβερνήτης του πλοίου «Aθηνά», ο πλοίαρχος Νικόλαος Βότσης, δεν πρόλαβαν να επιβιβασθούν στα πλοία τους σημαίνει ότι ο είσπλους των Aιγυπτίων έγινε αιφνιδιαστικά. 
 
Όταν οι ναυτικοί μας τράπηκαν σε φυγή, επιστρέφοντας ατάκτως στις λέμβους τους, επέβησαν όπου ήταν δυνατόν ανεξαρτήτως αν ήταν το πλήρωμα του σκάφους ή όχι. Δύο από τα πέντε άλλα πλοία μας που ήταν στον όρμο πρόλαβαν να σαλπάρουν έγκαιρα και να εξέλθουν ανενόχλητα, με κυβερνήτες τον Θεόδωρο Σάντο Σπετσιώτη και τον Βασίλειο Σ. Βουδούρη. 
 
Το «Aθηνά» χωρίς τον κυβερνήτη του επιχείρησε και επέτυχε ηρωική έξοδο. 
Στο βρίκιο «Αχιλλεύς», ενώ απέπλεε από τον όρμο υπό των αδελφών Γεωργίου και Αντωνίου Ορλάνδου, κρεμάσθηκαν τριάντα ναύτες στα πλευρά της λέμβου με το σώμα στη θάλασσα, όπως και σε άλλα πλοία. 
 
Επίσης, το τρικάταρτο και βαριά οπλισμένο «Ποσειδών» υπό του Θεοφίλου Μουλά, απέπλευσε οριακά φορτωμένο με βαρέλια νερό στην πλώρη για να μοιάζει πυρπολικό και έτσι κατάφερε να διαφύγει χωρίς να προσπαθήσουν να το εμβολίσουν. 
 
Tελευταίο έμεινε το βρίκιο «Άρης» που είχε μείνει μέσα στον όρμο περιμένοντας τον κυβερνήτη του. Mόλις το πλήρωμα έμαθε για το θάνατό του απέπλευσε με τον Πλοίαρχο Nικόλαο Bότση, που πρόλαβε να επιβιβαστεί την τελευταία στιγμή σε αυτό μαζί με τον Δημήτριο Σαχτούρη και τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. 
 
Η έξοδος του Άρη 
 
Το ημερολόγιο του πλοίου «Άρης» παραδόθηκε στους συγγενείς του Αλεξάνδρου Τσαμαδού και σώζεται μέχρι σήμερα από τους απογόνους του. Είναι γραμμένο με μολύβι και το παρακάτω απόσπασμά του αναφέρει συμβάντα της ημέρας της εξόδου του πλοίου, 8ης Μαΐου [Π.Η. 26ης Απριλίου] του 1825, μέχρι της στιγμής που το πλοίο ανοίγει τα πανιά του. 
 
Ημερολόγιον βρικίου Άρης — Κυριακή, 26 Απριλίου(Π.Η.) 1825: 
Έως εις τας 8 ώρας μ.μ. ο εχθρικός στόλος, γενόμενος εις δύο μοίρας, η μεν φυλάττουσα το Βλησίδι, εκανονιοβόλει το νησίον Σφακτηρία, ταυτοχρόνως δε και ο Ιμβραήμ πασάς δια ξη[ρ]άς την πόλιν. Ο κανονιοβολισμός διήρκεσεν ώραν 1 εις τας 5, όπου και έρριψαν τας βάρκας των οι εχθροί γεμάταις πολεμοφόδια να κάμουν απόβασιν· οι εν τῳ Νησίῳ έδωσαν το κατ' αρχάς αντίστασιν γενναίων και έτρεψαν ταις βάρκαις εις φυγήν και μία όμως εξ εκείνων μη δυνηθέντες να την εμποδίσωσιν έκαμεν απόβασιν και ταυτοχρόνως έκαμον και αι άλλαι και ούτως οι Έλληνες ετράπησαν εις φυγήν και άλλους εζώγρησαν, άλλους εθανάτωσαν και άλλους έπνιξαν και ούτως εκυριεύθη το Νησίον από τους εχθρούς, τα δε ιδικά μας πλοία, ιδόντα τον κίνδυνον και αβεβαιότητα μη κλεισθώσιν, έκαμον αρχή να κόπτουν τας άγκυρας αφού άφησαν το[...] έξω εις το Νησίον, άλλους συντρόφους, αρκετούς θανατωμένους και ζωγρησμένους· πρώτον το καράβι που έκαμε πανιά εστάθη το πλοίο του Βασιλείου Σ. Βουδούρη, και ακολούθως τα πλοία, ημείς δεν ηξήλθομεν και ο πλοίαρχός μας μετά του ναυκλήρου έξω και άλλοι σύντροφοι, ο δε Εκλαμπρότατος Μαυροκορδάτος έλλειπεν έξω εις το Νησίον· εστείλαμεν ταις βάρκαις μας δια να τους λάβωμεν, αλλά κατά δυστυχίαν ταις ανήγγειλον ότι εθανατώθη ο γενναίος πλοίαρχός μας, πολεμών μετά του ναυκλήρου Χριστοφίλου και λοιπών· τούτους επερίλαβον. Ο ναύκληρος Χριστόφιλος εσώθη κολυμβών εις το φρούριον. 
 
Ένα σύντομο και συνάμα ουσιώδες άρθρο για την περίφημη αυτή «Έξοδο του Άρη» παρουσιάζει με πολύ εκφραστικό τρόπο και το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας στην ιστοσελίδα του. 
 
Ιστοσελίδα ΓΕΕΘΑ για την Κυριακή, 26 Απριλίου(Π.Η.) 1825: 
 
Το βρίκι «Άρης» με κυβερνήτη τον Νικόλαο Βότση αρνείται να υποστείλει την ελληνική σημαία και να παραδοθεί. Εξέρχεται από το στενό του Ναυαρίνου, πλέοντος ανάμεσα σε 57 αιγυπτιακά πλοία που του έχουν φράξει τον έκπλου. Ένας αγώνας ζωής ή θανάτου αρχίζει. Οι Έλληνες ναύτες αυθόρμητα φέρνουν στο κατάστρωμα την εικόνα της Θεοτόκου και την τοποθετούν πάνω στο βαρούλκο. Ένας ιερέας που είχε διασωθεί πάνω στον «Άρη» μετά την καταστροφή στη Σφακτηρία, ψέλνει παρακλήσεις.
 
Πέντε ολόκληρες ώρες κρατά η υπεράνθρωπη πάλη εκείνων των Ελλήνων ναυτικών. Οι χαρακτηριστικές αυτές σκηνές είναι αυθεντικές, από τις ωραιότερες του ναυτικού Αγώνα και τις περιγράφει διεξοδικά ο μεγάλος ιστορικός Σπυρίδων Τρικούπης. Είχε τις πληροφορίες από τον κουνιάδο του, τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, που επέβαινε στον «Άρη» κατά την υπεράνθρωπη εκείνη συμπλοκή.
 
Τριάντα πέντε εχθρικά καράβια συγκρούσθηκαν συνολικά με τον «Άρη», κατά κύματα. Ο αριθμός είναι επίσημα εξακριβωμένος. Δεκάδες κανόνια χτυπούσαν όλα μαζί το ελληνικό σιτοκάραβο από όλες τις διευθύνσεις. Αλλά, το ένα μετά το άλλο τα αιγυπτιακά καράβια υποχωρούν με δεκάδες νεκρούς και τραυματίες. Πέντε εχθρικά καράβια αχρηστεύτηκαν παντελώς.
 
Ο «Άρης» κατόρθωσε να ξεφύγει από τον κλοιό του θανάτου, να βγει σώος στο ανοικτό πέλαγος και να ενωθεί με τον ελληνικό στόλο. Δεν είχε απλώς διαφύγει τη σύλληψη και τη βύθιση, ήταν ο αναμφισβήτητος νικητής. Οι Αιγύπτιοι σαστίζουν, δεν μπορούν να κρύψουν το θαυμασμό τους και σταματούν τη ναυμαχία. 
 
Το 1829, αγοράστηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση και μετονομάστηκε σε «Αθηνά», αλλά το 1879 μετονομάστηκε εκ νέου σε «Άρης». Χρησιμοποιήθηκε ως Σχολή Ναυτικών Δοκίμων μέχρι το 1900, καθώς και σχολή για το κατώτερο προσωπικό το διάστημα 1863–1865 και 1882–1885. Μετά το 1900 το πλοίο έμεινε προσορμισμένο στον Πόρο και λειτουργούσε ως Σχολή Ναυτοπαίδων. Διατηρήθηκε μέχρι τις 25 Μαρτίου 1921 οπότε και βυθίστηκε «τιμητικά», κατά τον εορτασμό των 100 ετών από την ελληνική επανάσταση, στα νερά του Σαρωνικού κοντά στη νησίδα «Κυρά Σαλαμίνος» του Ναυστάθμου, ουσιαστικά όμως λόγω οικονομικής αδυναμίας συντήρησης και επισκευής του. Το ακρόπρωρο του πλοίου, τοποθετήθηκε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα. O ιστός του τοποθετήθηκε στο Nαύσταθμο Σαλαμίνας και με τον καιρό ξεχάστηκε η προέλευσή του, εκεί βρίσκεται ακόμα και σήμερα σε χρήση για τις ανάγκες του σηματορείου.

7 Μαρτίου 2023

Η Ζωή εν πλω στο Υποβρύχιο ΓΛΑΥΚΟΣ: Μια βρετανική μαρτυρία

Υποβρύχιο ΓΛΑΥΚΟΣ. Αρχείο: Δημήτρης Γκαλών
 
Μετάφραση: Αντιπλοίαρχος Γιώργος Απιδιανάκης ΠΝ,
Διοικητής Βάσης Υποβρυχίων
 
Δημοσιεύεται για πρώτη φορά με την
έγκριση του Γ. Απιδιανάκη για το Περί Αλός
 
Μετά την αποδημία του Στόλου στην Αλεξάνδρεια τον Απρίλιο του 1941, τα ελληνικά υποβρύχια τέθηκαν υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του Διοικητή του 1ου Βρετανικού Στολίσκου Υποβρυχίων. Από τον Ιούνιο, αφού ολοκληρώθηκαν κάποιες βασικές επισκευές, τα υποβρύχια ξεκίνησαν τις πρώτες περιπολίες στην περιοχή του Καστελόριζου. Από τη θέση αυτή αναμενόταν να αναχαιτίσουν εμπορικά πλοία της Γαλλίας του Βισύ τα οποία διέφευγαν από τη Συρία μετά από την επέμβαση των βρετανικών στρατευμάτων. Το ΓΛΑΥΚΟΣ εκτέλεσε την πρώτη του περιπολία μεταξύ 12 και 27 Ιουλίου 1941 με νέο Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Βασίλειο Ασλάνογλου στην περιοχή του Καστελόριζου και στην περιοχή της Ρόδου. Στα ελληνικά υποβρύχια επέβαιναν επίσης Βρετανοί αξιωματικοί ως σύνδεσμοι με τη Βρετανική Διοίκηση. Ακολουθεί η ανεπίσημη αναφορά του Ανθυποπλοιάρχου R.G. Simmers προς τον Διοικητή του 1ου Στολίσκου Βρετανικών Υποβρυχίων που επέβη στην πρώτη περιπολία του ΓΛΑΥΚΟΣ. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται το τμήμα της που αφορά…Στη Ζωή στα Ελληνικά Υποβρύχια!  
 
Πηγή: ADM 199/1150
 
31η Ιουλίου 1941
 
Κύριε,  
Έχω την τιμή να υποβάλω τις ακόλουθες παρατηρήσεις επί της περιπολίας του ελληνικού υποβρυχίου ‘’ΓΛΑΥΚΟΣ’’, από 12 έως 27 Ιουλίου 1941. Το παρόν σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί επίσημη αναφορά αλλά ανήκει στη φύση των δικών μου προσωπικών παρατηρήσεων ……..  
 
ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ  
 
Επειδή δεν εφαρμοζόταν το σύστημα «Νύχτα για Μέρα» για τη ρύθμιση της εσωτερικής υπηρεσίας, είχα άστατη παρουσία στα γεύματα αλλά, όταν ένιωθα πεινασμένος, δεν υπήρχε δυσκολία στην εξεύρεση φαγητού εκτός του ωραρίου των γευμάτων. Μακαρόνια, ρύζι και κομπόστα βερίκοκο φαινόταν να είναι τα βασικά είδη διατροφής αλλά συμπληρώνονταν από μια ποικιλία από σούπες και κονσέρβες με κρέας ή ψάρι. Το ψωμί διαρκούσε για τις τρεις πρώτες μέρες. Στις επόμενες τέσσερεις με πέντε μέρες διατίθετο ένα είδος παξιμαδιού, ενώ για το υπόλοιπο του ταξιδιού οι γαλέτες. Αμφότερα τα δύο τελευταία ήταν ιδιαίτερα εύγεστα συνοδευόμενα από ένα είδος βουτύρου που υπήρχε σε αφθονία. Το πόσιμο νερό ήταν μεν αποχρωματισμένο, σαν από σκουριά, αλλά ήταν καλό και αρκετά δροσερό. Δεν τέθηκε περιορισμός στη χρήση του νερού από την αρχή του ταξιδιού οπότε σημειώθηκε μια μικρή έλλειψη προς το τέλος της περιπολίας με αποτέλεσμα να απαγορευτεί η χρήση του για προσωπικό πλύσιμο κατά τις τελευταίες μέρες.
 
Όσο για το αλκοόλ, δεν επιτρεπόταν η κατανάλωσή του μέχρι την έξοδο από τον τομέα περιπολίας. Κατόπιν επιτρεπόταν ένα μπουκάλι μπύρας το βράδυ. Μετά χαράς αναφέρω ότι αυτό δεν αποτέλεσε κακή επιρροή για εμένα!  
 
Ένα κουτί με φαγώσιμα, που παρασχέθηκε από το προσωπικό τροφοδοσίας του HMS MEDWAY, παρελήφθη από τους δύο βοηθούς μου ευχαρίστως καθώς εκείνοι δεν είχαν την ίδια ευχέρεια όπως εγώ στο να ζητάνε φαγητό πέραν του χρόνου των γευμάτων.  
 
ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ  
 
Ήταν εξαιρετική! Απ’ ότι κατάλαβα υπήρχαν τρεις αρουραίοι, (Adolf, Benito και Matsuoka) αλλά δεν συνάντησα ούτε μία κατσαρίδα ή κοριούς. Οι μπουλμέδες και οι διάδρομοι καθαρίζονταν και σφουγγαρίζονταν κάθε βράδυ.  
 
Το πλοίο είχε την τάση να γίνεται πολύ ζεστό προς το τέλος της ημέρας οπότε, επειδή δεν υπήρχε επικάλυψη φελλού στις οροφές των διαμερισμάτων, αναπτυσσόταν πολύ υγρασία. Κατά το ταξίδι της επιστροφής, όμως, οι παραπάνω συνθήκες βελτιώθηκαν σημαντικά.  
 
Το σύστημα απόπλυσης στις τουαλέτες ήταν εκτός λειτουργίας και γι’ αυτό κατά τη χρήση τους αποπλένονταν με ένα κουβά νερό αλλά και περιοδικά από κάποιον στρατεύσιμο. Πέραν αυτού, σε καμία περίπτωση δεν ήταν προσβλητική η εικόνα των τουαλετών καθόσον η χρήση καθαριστικών ήταν ελεύθερη.  
 
ΒΑΡΔΙΑ  
 
Απ’ όσο μπορούσα να καταλάβω η εσωτερική υπηρεσία ήταν ως ακολούθως: Το πλοίο καθαριζόταν από την πρώτη βάρδια. Το πλήρωμα κοιμόταν μέχρι την έναρξη της κατάδυσης. Μετά την κατάδυση, γίνονταν εργασίες συντήρησης και μετά τα γεύματα το πλήρωμα κατακλινόταν για μιάμιση με δύο ώρες πριν την ανάδυση. Προσωπικά κοιμόμουν μεταξύ 06:00-11:30 οπότε συμμετείχα στο γεύμα και ξανά μεταξύ 14:00-18:00. Τη νύχτα όταν δεν έγραφα και τη μέρα όταν δεν κοιμόμουν, διάβαζα.  
 
ΚΑΤΑΔΥΣΗ ΚΑΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ
 
Η διαδικασία της κατάδυσης το πρωί ήταν πολύ αργή σε σχέση με τις δικές μας διαδικασίες. Μετά την κατάδυση, το βάθος και η ζύγιση τηρούντο εξαιρετικά. Μόνο έξωθεν της Αλεξάνδρειας αντιμετωπίσαμε μια αιφνίδια αλλαγή στην πυκνότητα της θάλασσας και απωλέσαμε ραγδαία το βάθος μέχρι τα 60 μέτρα, αλλά το περισκοπικό βάθος ανακτήθηκε γρήγορα.
 
Βλάβες, ιδιαίτερα στο ηλεκτρικό τμήμα του συστήματος πηδαλιουχίας, ήταν συχνές και σημειώνονταν πολυάριθμες μικρές πυρκαγιές εξαιτίας της κακής μόνωσης των γερμανικής κατασκευής καλωδίων. Το σύστημα σύμπλεξης της δεξιάς κύριας μηχανής με τον ελικοφόρο άξονα, που είχε πρόσφατα επισκευαστεί, ήταν επιρρεπές σε αιφνίδια ολίσθηση. Ο επαναλήπτης της γυροπυξίδας Sperry ήταν εκτός λειτουργίας για το μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού, ενώ κατά τον πλου προς την Αλεξάνδρεια ο κινητήρας του επαναλήπτη πορείας έπαθε βλάβη και έπρεπε να αντικατασταθεί.  
 
Το σύστημα παρακολούθησης της μαγνητικής πυξίδας ήταν απλό και παρείχε εξαιρετική εικόνα του ανεμολογίου. Υπήρχε επίσης μια ενδιαφέρουσα συσκευή που παρείχε την κατάσταση φόρτισης της συστοιχίας. Αυτή, μέσω υδρόλυσης, παρείχε με μια ματιά την κατάσταση φόρτισης της συστοιχίας χωρίς να απαιτείται κάθοδος στον χώρο των στοιχείων. Πριν την ανάδυση οι αεροθλιπτικές τίθεντο για λίγη ώρα σε λειτουργία ώστε η πίεση εντός του σκάφους να ελαττωθεί κατά ¼ της ίντσας.  
 
ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΗΘΙΚΟ 
 
Μετά χαράς αναφέρω ότι αμφότερα αυτά τα στοιχεία βρίσκονταν σε εξαιρετικό επίπεδο. Οι αξιωματικοί είχαν ενδεχομένως την τάση να φωνάζουν κάποιες φορές αλλά το κατώτερο προσωπικό φαίνεται να το αποδεχόταν ως φιλοσοφία και υπάκουε ευχαρίστως. Κατά τη διάρκεια των δύο δράσεων με το πυροβόλο, κατά την έκρηξη της βόμβας βάθους, όπως και όταν επικαθίσαμε, δεν υπήρξε έξαψη και όλοι παρέμειναν αρκετά ήρεμοι. Οι βλάβες και οι πυρκαγιές αντιμετωπίστηκαν γρήγορα και αποτελεσματικά στο σύνολό τους και το πλήρωμα, ως σύνολο, μου φάνηκε εξόχως εθισμένο και επαρκώς ικανό. 
 
H ιταλική ''κανονιοφόρος συνοδείας'' (cannoniere di scorta) ERNESTO GIOVANNINI που έβαλε τη Βόμβα Βάθους εναντίον του ΓΛΑΥΚΟΣ την 21η Ιουλίου 1941. ΦΩΤΟ: Συλλογή Paolo Bonassin https://www.flickr.com/photos/103963823@N07/
 
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ 
 
Ο Κυβερνήτης, Πλωτάρχης Ασλάνογλου, αποτελεί ιδιαίτερα ευχάριστη προσωπικότητα και έδινε την εντύπωση του ιδιαίτερα ικανού και φερέγγυου. Μιλούσε αγγλικά αρκετά ικανοποιητικά. Είχε ένα διασκεδαστικό συνήθειο να κλαίγεται για τις ευκαιρίες που δεν κατόρθωνε να αξιοποιήσει ακόμη και αν αυτό δεν οφειλόταν σε δικό του λάθος. Όπως για παράδειγμα στην περίπτωση που συναντήσαμε το τουρκικό ατμόπλοιο TURC. Ήταν επίσης πολύ εξοικειωμένος με το σχέδιό του να επιδράμει στο Καστελόριζο κατά την τελευταία ημέρα της περιπολίας. Αυτό δυστυχώς έπρεπε να εγκαταλειφθεί λόγω της ξαφνικής αλλαγής του τομέα περιπολίας.  
 
Ο Κυβερνήτης, Πλωτάρχης Ασλάνογλου
 
Ο Υποπλοίαρχος Μέρλιν, ο Ύπαρχος, ως Άγγλος κατά το ήμισυ, είναι πολύ Εγγλέζος από πολλές απόψεις αν και φαινόταν να θίγεται όταν του το επισήμαιναν. Τα τελευταία έξι χρόνια υπηρετεί στα υποβρύχια και είναι ιδιαίτερα επαγγελματίας. Ήταν πολύ φιλόξενος και ευχάριστος προς εμένα.  
 
Ο Τρίτος Αξιωματικός δεν γνώριζε καλά αγγλικά. Είναι καλός ναυτίλος παρόλο που η μέθοδός του να λαμβάνει παρατηρήσεις φαινόταν ιδιαίτερα ανορθόδοξη. Πολύ ήρεμος!  
 
Ο Τέταρτος Αξιωματικός ήταν επίσης πολύ φιλικός προς εμένα και καλωσόριζε κάθε ευκαιρία να «γυαλίζει» τα αγγλικά του που ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητικά. Δεν είχα πολλές ευκαιρίες να τον ελέγξω κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.  
 
Παρόλο που αντιλαμβάνομαι πλήρως ότι δεν είμαι πιστοποιημένος για τέτοιες παρατηρήσεις όπως οι παραπάνω, αισθάνομαι ότι αυτές μπορεί να αποβούν χρήσιμες στο να ρίξουν φως στους χαρακτήρες των ένδοξων συμμάχων μας.  
 
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ  
 
Η φιλοξενία που μου παρασχέθηκε, όπως και στους δύο βοηθούς μου, ήταν υπεράνω σύγκρισης. Όλοι οι αξιωματικοί έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσον αφορά στις απόψεις μου για τις ναυτικές διαδικασίες, στην αναγνώριση στόχων, στην είσοδο σε προασπιζόμενους λιμένες, στα ναυτικά σήματα και στο QBC (?).  
 
Υποβάλω επίσης ξανά την πρόταση ενός προκάτοχό μου να παρέχονται προκαταβολικά κάποιες πάγιες πληροφορίες στους αξιωματικούς-συνδέσμους καθώς επίσης να μεσολαβεί μια περιορισμένη εκπαίδευση στα ελληνικά ιδιαίτερα όσον αφορά σε θέματα ναυτικής ορολογίας. 
 
Ανθυποπλοίαρχος R.G. Simmers
 
Για τα ελληνικά υποβρύχια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Περί Αλός προτείνει τα βιβλία:  
 
Κρίστυ Ε. Ιωαννίδου, Η ζωή στα ελληνικά υποβρύχια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Βραβείο Θετικών Επιστημών Ακαδημίας Αθηνών. Εκδ. Historical Quest, 2021. Τηλ. παραγγελιών: 210 2611832. 
 
Δημήτρης Γκαλών, Διαβαίνοντας τις ατραπούς του θρύλου. Ένα βιβλίο για τη δράση και τη βύθιση του υποβρυχίου "Κατσώνης" μέσα από τα ιστορικά αρχεία και τα ημερολόγια πολέμου όλων των επιχειρησιακά εμπλεκομένων μερών. Βραβείο Θετικών Επιστημών Ακαδημίας Αθηνών. Εκδ. Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Ιστορίας (ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ.). Τηλ. παραγγελιών: 2118002111. 
 
Βασίλης Ιατρίδης, Απ' τον βυθό στον Ουρανό. Βιογραφία του ήρωα Πλοιάρχου Μίλτωνα Ιατρίδη, Κυβερνήτη του υποβρυχίου ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ. Εκδ. Πελασγός. Τηλ. Παραγγελιών: 210 6440021.
 

9 Φεβρουαρίου 2023

Ποιός φοβᾶται καί γιατί τήν ἰδιωτική πρωτοβουλία;

Τό 1982 ἡ κυβέρνηση τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου, αἰφνιδιαστικά, χωρίς νά ἔχει προηγηθεῖ διάλογος, ἀποφάσισε νά καταργήσει τήν Ἰδιωτική Ναυτική Ἐκπαίδευση! 
 
Μέσα σέ μία νύχτα, ἕνα ὁλόκληρο οἰκοδόμημα, πού εἶχε χτισθεῖ πέτρα-πέτρα καί εἶχε ἐφοδιάσει τήν ἑλληνική ἐμπορική Ναυτιλία μέ ἑκατοντάδες χιλιάδες ἄξια στελέχη, λειτουργῶντας παραλλήλως πρός τήν δημόσια Ναυτική Ἐκπαίδευση διά τῶν Ἀνωτέρων Δημοσίων Σχολῶν Ἐμπορικοῦ Ναυτικοῦ, βρέθηκε μέ κομμένο τό ρεῦμα.
 
Ἔκλεισαν ὁ Ἀρχιμήδης, ὁ Πυθαγόρας, ὁ Προμηθεύς, ὁ Ἀναξαγόρας, ὁ Ἀπολλώνιος στον Πειραιᾶ ἀλλά καί ἄλλες Σχολές σέ ἄλλα σημεῖα τῆς Ἑλλάδος, καί ἡ Ναυτική Ἐκπαίδευση πέρασε στό δημόσιο, χωρίς κανείς νά εἶναι βέβαιος ὅτι οἱ ΑΔΣΕΝ, οἱ ὁποῖες ἀργότερα ἀναβαθμίσθηκαν σέ «Ἀκαδημίες», ἐπαρκοῦσαν γιά νά ἐφοδιάσουν τήν Ναυτιλία μας μέ τά στελέχη τά ὁποῖα εἶχε ἀνάγκη.  
 
Οἱ παροικοῦντες τόν Πειραιᾶ γνώριζαν ὅτι ὅλο αὐτό τό σχέδιο εἶχε ἐκπονηθεῖ ἀπό μιά ὁμάδα καθηγητῶν-συνδικαλιστῶν τῶν δημοσίων σχολῶν, οἱ ὁποῖοι ἦσαν στελέχη τοῦ ΠΑΣΟΚ καί κατόρθωσαν νά ἀποκτήσουν τήν ἀποκλειστικότητα σέ ἕναν τόσο εὐαίσθητο γιά τήν χώρα καί τήν Ναυτιλία τομέα.  
 
Τήν συνέχεια τήν γνωρίζουμε. Ἡ Ναυτιλία χρόνο μέ τόν χρόνο ἔβλεπε νά λιγοστεύουν οἱ Ἕλληνες ναυτικοί, καθώς οἱ ἀξιωματικοί τούς ὁποίους παρήγαγαν οἱ δημόσιες σχολές δέν ἐπαρκοῦσαν. Ἔτσι, ἄρχισε τό ἄνοιγμα πρός χαμηλότερα ἀμειβομένους ἀξιωματικούς ἀλλοδαπούς, εἶδαν κάποιοι ἐφοπλιστές ὅτι καί μέ τούς ξένους ἡ δουλειά γίνεται, καί τό πρᾶγμα πῆρε τόν δρόμο του.  
 
Τό 1998 ὁ τότε ὑπουργός (κυβέρνηση Σημίτη) Γ. Ἀνωμερίτης, μέ ἕνα τολμηρό σχέδιο, ἑτοίμασε τόν Νόμο μέ τόν ὁποῖο θά ἄνοιγε ὁ δρόμος γιά τήν ἰδιωτική πρωτοβουλία. Λίγο πρίν τόν καταθέσει, ἀντικαταστάθηκε καί ἔκτοτε, ὁ «Νόμος Ἀνωμερίτη», περιφέρεται ἀπό συρτάρι σέ συρτάρι καθώς οὐδείς ὑπουργός τολμᾶ νά τόν φέρει (ἀνανεωμένο) πρό ψήφιση στήν Βουλή.
 
Οἱ κατά καιρούς ὑπουργοί τῆς Νέας Δημοκρατίας, πού ἀνέλαβαν καθήκοντα, ἔδιναν ὑποσχέσεις προεκλογικές, ἀλλά τό σχέδιο παρέμενε στό συρτάρι! Οὐδείς τολμοῦσε νά μιλήσει γιά Ἰδιωτική πρωτοβουλία. Ὅλοι τήν μνημόνευαν, ἀλλά οὐδείς τολμοῦσε νά τῆς ἀνοίξει τήν πόρτα. Καί οἱ Ἀκαδημίες, ὅπως ὀνομάζονται πλέον οἱ «ἀναβαθμισμένες» δημόσιες Σχολές, ἐξακολουθοῦν νά εἶναι μονοπώλιο, νά παραγάγουν ἀποφοίτους ἐκ τῶν ὁποίων οὔτε οἱ μισοί δέν πηγαίνουν στήν θάλασσα, νά στέλνουν ἑκατοντάδες Ἑλληνόπουλα (πού δέν εἰσάγονται στίς Ἀκαδημίες) κάθε χρόνο νά σπουδάζουν πλοίαρχοι καί μηχανικοί σέ ἄλλες εὐρωπαϊκές χῶρες καί τήν Πολιτεία νά κάνει ὅτι δέν βλέπει καί δέν ἀκούει…  
 
Καί ὁ σημερινός ὑπουργός ἔχει πολλάκις ἀναφερθεῖ στήν ἀνάγκη τοῦ ἀνοίγματος στόν ἰδιωτικό τομέα στήν Ναυτική Ἐκπαίδευση. Ἀλλά μέχρι τώρα, ἄκρα τοῦ τάφου σιωπή. Ὥσπου, προχθές, στήν Ναυτιλιακή Λέσχη, ὅταν ἐρωτήθη σχετικῶς, δήλωσε ὅτι «ἑτοιμάζεται νόμος-πλαίσιο» μέ τόν ὁποῖο θά δοθεῖ δυνατότητα στήν ἰδιωτική πρωτοβουλία νά ἐπανδραστηριοποιηθεῖ στόν χῶρο τῆς Ναυτικῆς Ἐκπαιδεύσεως, διευκρινίζοντας, μάλιστα, ὅτι τό ἄρθρο 16 τοῦ Συντάγματος δέν ἀποτελεῖ πρόβλημα.  
 
Τήν ἑπομένη, ὅμως, στήν ἐπίσημη ἀνακοίνωση τοῦ ὑπουργείου, σχετικά μέ τήν ὁμιλία τοῦ ὑπουργοῦ στήν Ναυτιλιακή Λέσχη, ὅπου καί ἔγινε ἡ προαναφερθεῖσα δήλωση, δέν ὑπῆρχε πουθενά ἡ ἀναφορά του στήν ἰδιωτική πρωτοβουλία.  
 
Ἀντιθέτως, ὑπῆρξε πάλι τό γνωστό τροπάριο τῆς ἀναβάθμισης τῶν Ἀκαδημιῶν, ὑπό τήν αἰγίδα συγκεκριμένου (ἰδιωτικοῦ) Ἱδρύματος.  
 
Ἡ ἴδια, φοβική, ὑποτακτική καί ψιθυρίζουσα Νέα Δημοκρατία, πού γνωρίσαμε ἀπό τό 1981 καί ἐντεῦθεν…  
 
Ἄρθρο στήν «ΕΣΤΙΑ», Σ. 21 Ἰανουαρίου 2023, φ. 42.461 σελ. 1, 4 (αναδημ. στην ηλεκτρονική έκδοση 23/01/2023).
 
το είδαμε ΕΔΩ

2 Ιανουαρίου 2023

Το πρώτο ταξίδι…

Του Κυριάκου Ταπακούδη – Συγγραφέα και παλιού ναυτικού 
 
Ήταν μικρός στα χρόνια αλλά ένιωθε και σκεφτόταν σαν μεγάλος. Αναρωτιόταν γιατί οι μεγαλύτεροι κάποιες φορές τούλεγαν όταν θα μεγαλώσει θα πήξει το μυαλό του. Δεν σκεφτόταν σαν μικρός παρά μόνο καταλάβαινε ότι ίσως οι μεγάλοι σκέφτονταν σαν μικροί.
 
Μεγάλωσε και έζησε όλα τα παιδικά του χρόνια φτωχικά, χωρίς φαγητό τις παραπάνω μέρες. Θυμάται τους κρύους χειμώνες χωρίς θέρμανση, τα κρύα μπάνια, ακόμη και το μαγείρεμα πανω στη νηστιά από ξύλα αφου δεν υπήρχε αέριο στο γκάζι. Απο τον μπακάλη του χωριού αγόραζαν μονο ψωμί, πάντα βερεσέ που το ξοφλούσαν με πολλη δυσκολία. Ήσαν χρόνια παιδικά δύσκολα και φτωχικά, θυμάται τη μάνα του άρρωστη να υποφέρει στο κρεβάτι του πόνου και να πεθαίνει νέα χωρίς να προλάβει να γεράσει.  
 
Όταν πέρασαν τα χρόνια οι θύμισες έμειναν ανεξίτηλες, αλλά άντλησε μεγαλη έμπνευση και εμπειρίες από όσα έζησε σαν παιδί, ήταν εμπειρίες που τον σημάδεψαν και τον βοήθησαν να γίνει καρτερικός και υπομονετικός, κυριότερα έμαθε να βασίζεται στον εαυτό του. Με τις δυστυχίες και τις κακοτυχίες και χωρίς τα ελέη Θεού, ήταν φτωχά παιδικά χρόνια που θα τον ακολουθούσαν για πάντα στην υπόλοιπη του ζωή και θα επιδρούσαν καθοριστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του και θα επηρέαζαν την μετέπειτα εξέλιξή και συμπεριφορά του.  
 
Τέλειωσε το σχολειό, έμαθε γράμματα και κάμποσα Εγγλέζικα, αποφάσισε να ξενιτευτεί, να παει στα καράβια. Ένιωθε πως δεν τον χωρούσε ο τόπος, ένιωθε γυρω του τοίχους που τον φυλάκιζαν και περιόριζαν τους ορίζοντες του, τοίχους που ήταν όμως μικροί να τον κρατήσουν, έτσι μια μέρα τους προσπέρασε και έφυγε μακριά τους.  
 
Αποτίναξε τα στενά δεσμά του περιβάλλοντος του, πλάτυνε τη στράτα που περπατούσε και ανοίχτηκε στα πέρατα του κόσμου. Έγινε διαβάτης και περπάτησε τη γη, έγινε θαλασσοπόρος και έπλευσε τη θάλασσα, είδε και γνώρισε πόλεις και χωριά, καινούργιους τόπους και ανθρώπους, νέα ήθη και έθιμα, άλλες κουλτούρες και νέα πραγματα αληθινά μυστήρια.  
 
Θυμάται πολύ έντονα τους τελευταίους μήνες στο στρατό, υπηρετούσε σε ένα φυλάκιο στη βόρεια περιοχή της Πόλης. Έβρισκε δουλειά στα χωράφια με πέντε σελίνια μεροκάματο. Ήταν σκληροτράχηλα τα αφεντικά, δεν μπορούσε ούτε ανάσα να πάρει και δούλευε σκληρά. Το μεροκάματο πολύ μικρό, αλλά καθόλου δεν τον πείραζε, φτάνει που κάθε τόσες μέρες έβρισκε δουλειά. Φύλαε τα πέντε σελίνια με ευλάβεια, όταν απολύθηκε είχε φυλάμενες τρεις λίρες. Κατάφερε και βρήκε δουλειά σε μια αποθήκη με είκοσι λίρες το μήνα. Ήταν όμως πολύ προσωρινή, γιατί σε πολύ λίγο καιρό έφαγε πόρτα, του έφαγε τη δουλειά κάποιος συγγενής του αφεντικού. Όμως εκείνη τη μέρα τη θυμάται πολύ καλά, γιατί μέτρησε τις λίρες που με πολύ κόπο είχε μαζέψει, και ήταν όσες αρκούσαν να αγοράσει ένα εισιτήριο στο πλοίο «Κνωσός». Ανέβηκε στο βαπόρι και το μεγάλο ταξίδι ξεκίνησε…  
 
Έστεκε στην πρύμνη και κοίταζε τους τόπους του να μένουν πίσω. Το πλοίο που τον έπαιρνε μακριά έμαθε πως έκανε το στερνό του ταξίδι και θα παροπλιζόταν. Ήταν γέρικο, το είχε φάει η θάλασσα. Το μόνο που έλπιζε ήταν το δικό του ταξίδι να μην ήταν το τελευταίο από την πατρίδα του, έλπιζε να τον βοήθαγε ο Θεός και κάποτε να γύριζε πίσω με προκοπή.  
 
Με ανήσυχες σκέψεις να του γεμίζουν το μυαλό έστεκε και αποχαιρετούσε το νησί του ώσπου η στεριά χάθηκε και έμεινε μονο η απέραντη θάλασσα.  
 
Η ωρα πέρασε και το σούρουπο τον βρήκε στην δια θέση ακουμπισμένο στα ρέλια. Το εισιτήριο που αγόρασε ήταν το φτηνό, θα την έβγαζε ξάγρυπνος στην κουβέρτα. Στεκόταν με τις σκέψεις να του τριβελίζουν το νου κάνοντας σχέδια και σκέψεις για το άγνωστο μέλλον που τον ανέμενε, με μια ελπίδα στην καρδιά να είναι καλύτερο από το μίζερο του παρελθόν.  
 
Ύστερα ήρθε το πρωί και το φως της ημέρας φανέρωσε το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας που έσβηνε στις μακρινές αποστάσεις των οριζόντων. Ένιωσε τα βλέφαρα του να βαραίνουν, έκατσε και έγειρε τη ράχη στον μπουλμέ του πλοίου και αποκοιμήθηκε με τον δροσερό αέρα της θάλασσας να του σκάφτει δροσερά τα πρόσωπο.  
 
Με τον παφλασμό του πλοίου στα κύματα για νανούρισμα κοιμήθηκε κάμποση ωρα, ώσπου ο ήλιος τον χτύπησε κατακούτελα και ξύπνησε. Έμεινε αγουροξυπνημένος να κοιτάζει τους επιβάτες να πηγαινοέρχονται μπροστά του, ενώ στην ήρεμη θάλασσα δελφίνια στο πλευρικό του πλοίου κολυμπούσαν και χοροπηδούσαν χαρούμενα.  
 
Έμεινε ακουμπισμένος στα ρέλια να παρακολουθά τα παιχνιδίσματα των κυμάτων, δεν είχε βιάση, όλος το χρόνος του θεού ήταν μαζί του. Πέρασε όλη η μέρα, ήρθε η νύχτα, ξανάρθε το πρωί και τότε άκουσε χαρούμενες φωνές που φώναζαν, «στεριά, στεριά». Σήκωσε το κεφάλι και αντίκρισε πέρα μακριά τη στεριά της Ελλάδας, που σιγά οσο πλησίαζαν το λιμάνι του Πειραιά έπαιρνε τη μορφή του. Ένιωσε μια ανατριχίλα να τον ριγά, σε λίγο θα πατούσε πανω στα ιερά χώματα της μάνας Πατρίδας, της Ελλάδας των Ελλήνων, της χώρας του φωτός και του πνεύματος.  
 
Πηγή: e-Nautilia
το είδαμε ΕΔΩ