Η Ναυμαχία του Γέροντα

Μία από τις σημαντικότερες ναυτικές επιχειρήσεις της Επανάστασης του ’21, που τελείωσε νικηφόρα για τα ελληνικά όπλα.

Διεξήχθη στις 29 Αυγούστου 1824 στ’ ανοιχτά του ακρωτηρίου Ποσείδιο ή Γέροντας της Μικράς Ασίας (νυν Didim Τουρκίας), απέναντι από τα νησιά Λειψοί και Λέρος της Δωδεκανήσου. Αντιμέτωποι τέθηκαν ο ελληνικός στόλος υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, που αριθμούσε γύρω στα 70 πλοία και ο υπέρτερος (τεχνολογικά και ποσοτικά) τουρκοαιγυπτιακός στόλος υπό τους πασάδες Χοσρέφ και Ιμπραήμ, με πάνω από 250 πλοία.

Μετά την καταστροφή της Κάσου (30 Μαΐου 1824) και των Ψαρών (21 Ιουνίου 1824), το ηθικό του ελληνικού ναυτικού είχε καταπέσει. Η βοήθεια που παρείχε ο χεβίδης της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι στον Σουλτάνο Μαχμούτ έθετε σε κίνδυνο την Ελληνική Επανάσταση. Στόχος του Μοχάμετ Άλι ήταν να συντρίψει το ελληνικό ναυτικό για να μπορέσει ο γιος του Ιμπραήμ Πασάς να αποβιβασθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια στη Πελοπόννησο και να καταστείλει την ελληνική επανάσταση. Άλλωστε, το έπαθλο για τον πανέξυπνο Αλβανό εκ Καβάλας ήταν μεγάλο. Αν επιτύγχανε τον στόχο του, ο σουλτάνος θα τον επιβράβευε με την παραχώρηση της Κρήτης και της Πελοποννήσου.

Στο πλαίσιο του κοινού τουρκοαιγυπτιακού σχεδίου, ο Τούρκος ναύαρχος Χοσρέφ Πασάς επιχείρησε στις αρχές Αυγούστου του 1824 να καταλάβει τη Σάμο. Ο ελληνικός στόλος, που αποτελείτο από υδραίικα, σπετσιώτικα και λίγα ψαριανά πλοία, τον εμπόδισε να πλησιάσει το νησί με μια σειρά συγκρούσεων, που κράτησαν περίπου μία εβδομάδα. Ο Χοσρέφ δεν είχε άλλη επιλογή από το να καταφύγει με τον στόλο του ανάμεσα στην Κω και την Αλικαρνασσό και να περιμένει ενισχύσεις από τον στόλο του Ιμπραήμ, που κατέφθασε στην περιοχή στις 19 Αυγούστου.

Πέντε ημέρες αργότερα έγιναν οι πρώτες αψιμαχίες μεταξύ των δύο στόλων, οι οποίες συνεχίστηκαν και τις επόμενες ημέρες. Η αποφασιστική ναυμαχία δόθηκε στις 29 Αυγούστου, ημέρα Παρασκευή. Τα εχθρικά πλοία προσπάθησαν να κυκλώσουν τα ελληνικά, αλλά ο Μιαούλης με εννέα πλοία και δύο πυρπολικά προχώρησε προς τον κόλπο του Γέροντα. Τα αιγυπτιακά πλοία, που κάλυπταν το δεξιό άκρο του εχθρικού στόλου, αποφάσισαν να τα χτυπήσουν, καθώς ήταν απομονωμένα. Ο Παπανικολής προσπάθησε να τα εμποδίσει να πλησιάσουν τα πλοία του Μιαούλη, αλλά δέχθηκε ομαδικό πυρ και αναγκάστηκε να υποχωρήσει, αφού έκαψε πρώτα το πυρπολικό του. Η νηνεμία που επικρατούσε στη θάλασσα δεν επέτρεψε τη δράση των πυρπολικών του Ματρόζου, του Πιπίνου και του Νικόδημου.

Η κατάσταση μεταβλήθηκε γύρω στο μεσημέρι, όταν ο άνεμος έγινε ευνοϊκός για τον ελληνικό στόλο. Τα ελληνικά πλοία διείσδυσαν ανάμεσα στα εχθρικά, με αποτέλεσμα να μην πρόκειται πλέον για ναυμαχία εκ παρατάξεως (θα ήταν χαμένη υπόθεση για τον ελληνικό στόλο, λόγω της ποιοτικής και ποσοτικής υπεροχής του εχθρού), αλλά για μια σύγκρουση, όπου όλα μαζί τα πλοία μάχονταν ανακατεμένα. Η κίνηση τακτικής του Μιαούλη ευνοούσε τα πυρπολικά, που ανέλαβαν δράση, κρίνοντας την έκβαση της ναυμαχίας.

Ο σπετσιώτης μπουρλοτιέρης Λάζαρος Μουσούς κατόρθωσε να προσκολλήσει το πυρπολικό του σ’ ένα αιγυπτιακό μπρίκι. Έντρομοι οι 300 άνδρες που αποτελούσαν το πλήρωμά του έπεσαν στη θάλασσα και το μπρίκι ακυβέρνητο παρασύρθηκε από το ρεύμα και λίγο πιο κάτω ανατινάχθηκε. Δύο πυρπολικά υπό τους Παπαντώνη και Βατικιώτη κατόρθωσαν να κολλήσουν σε μια μεγάλη αιγυπτιακή φρεγάτα με 44 κανόνια, η οποία κάηκε μέσα σε λίγα λεπτά, παρασύροντας στον βυθό τούς περισσότερους από τους 1.100 άνδρες του πληρώματός της.

Μετά τη δυσμενή γι’ αυτόν εξέλιξη, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος άρχισε να υποχωρεί προς την Κω, ενώ ο ελληνικός αγκυροβόλησε και πάλι στον Γέροντα. Η επιτυχία αυτή του ελληνικού ναυτικού αναπτέρωσε το ηθικό των ανδρών του, διέσωσε τη Σάμο και καθυστέρησε την απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

Η ναυμαχία του Γέροντα (ή της Μανδαλιάς, ή Ναυμαχία της Κω) είναι μία από τις λαμπρότερες σελίδες της Επανάστασης του ’21. Οι αντίπαλες δυνάμεις ήταν τόσο πολύ άνισες, που η θετική έκβαση της ναυμαχίας για τους Έλληνες προκάλεσε τον θαυμασμό των ξένων. Ο Γάλλος ναύαρχος Εντμόν Ζιριέν ντε λα Γκραβιέρ (1812-1892), αναφερόμενος στη ναυμαχία του Γέροντα, παρατηρεί: «Η ναυτική ιστορία ίσως να μην έχει σελίδα περισσότερο ενδιαφέρουσα από αυτήν για έναν ναυτικό». 

πηγή

Σε ελληνικά χέρια 4.017 πλοία, με ρεκόρ εξόδου από την γαλανόλευκη

Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη 

Μειωμένος κατά 131 πλοία είναι ο εμπορικός στόλος των Ελλήνων (πλοία άνω των 1.000 τόνων gross), τον τρέχοντα Μάρτιο, έναντι του Μαρτίου του 2018, σύμφωνά με τα στοιχεία του οργανισμού IHS Merkit, που παρέχονται προς την Ελληνική Επιτροπή Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου (Committee).

Συγκεκριμένα τον μήνα που διανύουμε ο εμπορικός στόλος που ελέγχουν οι Έλληνες αριθμεί τις 4.017 μονάδες, συνολικής χωρητικότητας 339,6 εκατ. τόνων dw ή 198,1 εκατ. τόνων gross. Την ίδια περίοδο του 2018 ο στόλος των Ελλήνων αριθμούσε τις 4.148 μονάδες, συνολικής χωρητικότητας 341,9 εκατ. τόνων dw ή 199,2 εκατ. τόνων gross.

Ρεκόρ μείωσης όμως σημείωσε το εθνικό νηολόγιο πλοίων, στο οποίο τον τρέχοντα Μάρτιο εμφανίζονται εγγεγραμμένα 671 εμπορικά πλοία, συνολικής χωρητικότητας 68.2 εκατ. τόvων dw ή 39,9 εκατ. τόνους gross, έχοντας χάσει σε σύγκριση με τον Μάιο του 2018, 52 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 6,3 εκατ. τόνων gross ή 3,4 εκατ. τόνων gross.

Με βάσει τα παραπάνω νούμερα ο εμπορικός στόλος των Ελλήνων καλύπτει το 7,2% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου σε αριθμό πλοίων, το 13,4% σε τόνους gross και το 15,9% σε τόνους dw.

Εξάλλου, από τα 4.017 εμπορικά πλοία των Ελλήνων, τα 1.859 είναι φορτηγά, τα 798 δεξαμενόπλοια, τα 523 μεταφοράς χημικών, τα 343 μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, τα 208 φυσικού αερίου, τα 162 γενικού φορτίου, τα 85 επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια και τα υπόλοιπα διαφόρων άλλων τύπων.

Η ανάλυση των στοιχείων δεν καταγράφει τις αιτίες της μείωσης, τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο, ωστόσο πηγές του Liberal αναφέρουν πως δύο είναι οι βασικοί λόγοι στους οποίους οφείλεται η παρούσα εικόνα.

Η πρώτος λόγος συνδέεται με τις θετικές προβλέψεις για τις ναυλαγορές κάτι που ωθεί αρκετούς διαχειριστές στο να σπεύδουν να αγοράσουν πλοία με τους Έλληνες να είναι οι πρώτοι που πουλάνε και μάλιστα ψηλά.

Τα πλοία αυτά τα απέκτησαν οι Έλληνες πριν από δύο ή τρία χρόνια σε ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές, λόγω της πτώσης των ναυλαγορών.

Η κίνηση αυτή επιβεβαιώνει το διαχρονικό αξίωμα πως οι αγοραπωλησίες πλοίων αποτελούν σταθερά το τυχερό αστέρι των Ελλήνων διαχειριστών που γνωρίζουν πότε πρέπει να αγοράσουν φθηνά και πότε να πουλήσουν ακριβά.

Ο δεύτερος λόγος συνδέεται με την απόφαση αρκετών Ελλήνων διαχειριστών να αποσύρουν από την ενεργό δράση παλαιότερης ηλικίας μονάδες με σκοπό την διάλυση τους.

Με τον τρόπο αυτό και ζεστό χρήμα βάζουν στο ταμείο τους και βελτιώνουν την συνολική απόδοση της κατηγορίας των πλοίων που διαλύουν σε σχέση με τις αντίστοιχες ναυλαγορές.

Τέλος, όσον αφορά τις απώλειες του εθνικού νηολογίου, παράγοντες της αγοράς αποδίδουν και την φετινή πτώση στο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής σημαίας και στην γραφειοκρατία.

(πατήστε την εικόνα για μεγέθυνση)

πηγή